Bir Anarşistin Kaza Sonucu Ölümü

Yazan: Dario Fo
Süre:2 saat 20 dakika
Perde: 2 perde
Bornova Belediyesi Şehir Tiyatrosu (BBŞT) Oyuncuları

BİR ANARŞİSTİN KAZA SONUCU ÖLÜMÜ

Ankara'da defalarca plan yapmama rağmen bir türlü izleyemediğim oyunu, sonunda geçtiğimiz Ekim ayında, Bornova Uğur Mumcu Kültür Merkezinde izleme fırsatı buldum. Oyun öncesinde, bu oyunu belediye destekli bir topluluktan izleyecek olmamdan ötürü kaygılarım vardı, sonuçta bu oyun metni daha bağımsız bir topluluk tarafından oynanması gerekir diye düşünüyordum. Lakin düşündüğüm kadar kötü olmadı. Yeri geldiğinde, kendi yaptığını sürekli olarak doğru gören, kendi gibi düşünmeyenleri cahillikle suçlayan insanlara da çok güzel göndermelerde bulundular. 

 Oyunun konusundan kısaca bahsedecek olursam; sorgulamaya alınan bir delinin, aynı emniyet müdürlüğünde sorgu sırasında öldürülüp kaza süsü verilen anarşist Giuseppe Pinelli'nin ölümünden sorumluları, yargıç kılığına girerek sorgulamasıdır. 

  Bu oyunda en çok beğendiğim noktalardan biri, kendisini özgürlükçü olarak gösteren, kendini öyle tanımlayan insanların ilk başta gerçekten böyle gözükmeleri fakat daha sonra kendi çıkarları ve korkuları ön plana çıktığında tamamen büründükleri karakterden sıyrılıp zıt bir karaktere dönüşümünün gösterilmesidir. Bu oyunda, bu gösterim anarşistin öldürüldüğü emniyet müdürlüğündeki işkenceleri, cinayeti inceleyen gazeteci üzerinden yapılmıştır.
Oyunda beğendiğim diğer bir özellikte, izleyicilerin arasına girerek yapılan yabancılaştırma etkisiydi. Deli'nin diktatör şeklinde emirler verip bu emirlere izleyiciler arasına giren topluluk üyelerinin harfiyen uyması, izleyiciler üzerine oturtulan çok iyi bir eleştiri olarak değerlendirilebilir. Deli karakterinin oyunculuğu, dekorun öldürülen anarşistin demir yolu işçisi olmasına göre yapılması, tüm ekibin genel olarak iyi bir uyum şeklinde oyunculuklarını sergilemesi oyunda beğendiğim diğer özelliklerdendi. 

  Oyunda bazı sahnelerde dramatik öğeyi yıkmak için yapılan yabancılaştırma etkisinin uzatılması ve güncel konular ile ilgili yapılan bazı göndermelerin çok açık olması oyunda beğenmediğim özelliklerdendi. Ayrıca, ilk perdenin sonunda deli tarafından başlatılan Avusturya İşçi Marşı'nın tüm izleyicilere söyletilmesinin amaçlandığını hissettim. Bu çok sıkıntılı bir durum, sonuçta oraya gelen izleyici oraya deşarj olmaya gelmiyor bu marşı söyletip izleyici rahatlatmak gerekmez. Allahtan İzmir seyircisi Avusturya İşçi Marşı'nı ezbere bilmiyordu da gaza gelip marşı söylemedik içimizi rahatlamadık, bir işi başarmışız izlenimi üzerimizde olmadan, aklımız karışık, gönlümüz ferah olmayacak bir şekilde salondan ayrıldık.